گردشگری پایدار شکل اصولی و استاندارد گردشگری است که به واسطه آن گردشگر و مسئولین مشغول در حوزه گردشگری بستری را فراهم می‌کنند که در آن علاوه بر حفظ میراث طبیعی و فرهنگی کشورها، به سایر گردشگران نیز اجازه داده می‌شود تا از این منابع ارزشمند بهرمند شوند.
اصول گردشگری پایدار چیست؟
اما گردشگری پایدار اصولی دارد که گردشگران و راهنمایان گردشگری باید آن‌ها را بشناسند و به آن‌ها پایبند باشند. مقید بودن به این اصول تضمین ادامه حیات گردشگری، حفظ میراث فرهنگی و طبیعی و توسعه صنعت گردشگری است که در نتیجه آن، عموم مردم جامعه منفعت خواهند برد. چند راهکار ساده برای رعایت گردشگری پایدار وجود دارد که با عمل به آن‌ها می‌توانیم تاثیرات مثبتی در این زمینه ایجاد کنیم.
- در هنگام سفر، به جای خرید مایحتاج سفر در مبدا، از مقصد خرید کنیم تا به این ترتیب به اقتصاد جامعه محلی کمک کنیم. به جای خرید پنیری که هر روز طعم آن را در خانه خود تجربه می‌کنیم، از پنیری که در شهر یا روستای مقصد و به دست بومیان همان منطقه تولید می‌شود استفاده کنیم تا علاوه بر تجربه طعمی جدید، به اقتصاد جامعه محلی هم کمک کنیم.
- از ایجاد هرگونه آسیب به محیط زیست خودداری کنیم. عدم روشن کردن آتش در محیط نامناسب، خاموش کردن آتش در هنگام بازگشت، جمع‌آوری زباله‌ها و حمل آن تا رسیدن به نزدیک‌ترین سطل زباله، رعایت سکوت و حفظ آرامش حیوانات و پرندگان، عدم شکار حیوانات و عدم آسیب به درختان و سایر گیاهان از جمله مواردی است که در این زمینه می‌توانیم رعایت کنیم.
- به فرهنگ جامعه مقصد احترام بگذاریم. از پوشیدن لباس‌های خارج از عرف یا نشان دادن رفتار غیرپذیرفته در مقصد، بخصوص در جوامع کوچک‌تر و بسته خودداری کنیم. از عادی‌سازی برخی رفتارهای خاص در مقصد اجتناب کنیم. فراموش نکنیم جذابیت گردشگری پیش از هر چیز دیدن فرهنگ‌هایی است که با فرهنگ ما متفاوت هستند. با احترام به فرهنگ جوامع دیگر این تفاوت‌ها و زیبایی‌ها را حفظ کنیم و با کمک به توسعه گردشگری پایدار اجازه دهیم گردشگری همچنان یک تفریح و فعالیت جذاب برای خودمان و نسل‌های آینده باقی بماند.
- از توهین به مقدسات مذهبی جامعه مقصد بپرهیزیم و به عقاید و باورهای دیگران احترام بگذاریم.
- درصورت مواجه با هر پدیده ناآشنا، از اظهارنظرهای هیجان‌زده بپرهیزیم. در این شرایط فروتنانه و صبورانه به جزئیات دقت کنیم و منتظر بمانیم تا اطلاعات بیشتری راجع‌به آن به دست آوریم. اظهارنظرهای شتاب‌زده ممکن است به شکلی برای میزبان توهین‌آمیز باشند.
- حتما از صنایع دستی و تولیدات جامعه مقصد خرید کنیم. یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌توانیم برای توسعه گردشگری پایدار انجام دهیم خرید تولیدات محلی است. به این شکل جامعه محلی تشویق خواهد شد در شهر یا روستای خود بماند و به مدد گردشگری زندگی خود و خانواده‌اش را تامین کند. به این ترتیب از مهاجرت روستاییان به شهر، که یکی از مخرب‌ترین پدیده‌های اجتماعی است جلوگیری می‌کنیم.
- در هنگام خرید تولیدات بومی از چانه زدن و گرفتن تخفیف بیش از اندازه خودداری کنیم. مبلغی که بابت این محصولات پرداخت می‌کنیم تاثیری مستقیم بر توسعه پایدار گردشگری دارد.
- پیش از سفر به مقصد جدید درمورد آیین‌ها و رسومی که در زمان سفر ما در آن منطقه برگزار می‌شود تحقیق کنیم و با برنامه‌ریزی و شرکت در این مراسم با بخش مهمی از میراث فرهنگی جامعه مقصد آشنا شویم. در هنگام حضور در این مراسم همچون میزبان لباس بپوشیم و تا حد امکان سعی کنیم آیین‌ها را بجا آوریم. قطعا تجربه فرهنگی بی‌نظیر و به یادماندنی خواهد شد.
- سفر باید با تجربه‌های جدید همراه باشد. عادات غذایی روزانه، سرگرمی‌های معمول و به طور کلی شیوه معمول زندگی خود را فراموش کنیم و در جامعه مقصد تلاش کنیم همچون افراد بومی زندگی کنیم. برای تهیه غذا از تولیدات محلی همان منطقه استفاده کنیم، به جای نشستن در خانه و وقت گذراندن با افرادی که همیشه با آن‌ها هستیم و انجام دادن کارهایی که همیشه انجام می‌دهیم به بیرون از خانه یا هتل برویم و در پی کسب تجربه‌های نو باشیم.
- در مواجه با هر پدیده آسیب‌زننده به فرهنگ و هویت افراد محلی یا آسیب‌زننده به محیط زیست از حمایت از آن خودداری کنیم، حتی اگر ارائه‌کننده، خود میزبان باشد. از خرید محصولاتی که برای تهیه آن‌ها به محیط زیست آسیب وارد می‌شود یا شرکت در مراسمی که مغایر با فرهنگ بومی منطقه است خودداری کنیم. گاهی جوامع محلی برای جذب گردشگر و درآوردن پول بیشتر اصول فرهنگی خود را زیرپا می‌گذارند و با برگزاری چنین مراسم یا تولید برخی محصولات تلاش می‌کنند گردشگران بیشتری به شهر یا روستای خود جذب کنند. فراموش نکنیم حفظ و تداوم فرهنگ‌های منحصربه‌فرد و حفظ محیط زیست جذابیت سفر کردن را برای تمام انسان‌ها بیشتر خواهد کرد.
- و در نهایت، راه بروید! در طبیعت راه بروید، در خیابان‌ها راه بروید، در میان مردم راه بروید و همه چیز را با سرعتی کمتر و با دقتی بیشتر نظاره کنید. به جای استفاده از ماشین، قدم بزنید، در مسافت‌های کوتاه بین دو شهر به جای استفاده از ماشین، در صورت امکان از دوچرخه استفاده کنید. و در مسافت‌های طولانی‌تر، در حد امکان به جای استفاده از هواپیما، از اتوبوس یا قطار یا ماشین سواری استفاده کنید. به هر شکلی که ممکن است تلاش کنید محیط پیرامون خود را با سرعتی کمتر تماشا کنید و به جزئیات آن دقت کنید. به این شکل کوله‌بار سفر خود را سنگین‌تر و ذهن خود را پر کنید از تجربه‌های کوچک و بزرگ.