دسته‌بندی نشده, مقالات, میراث فرهنگی

میرزا محمدمهدی خان استرآبادی که بود؟

محمدمهدی خان استرآبادی

میرزا محمدمهدی خان منشی استرآبادی از مشاهیر قرن یازدهم هجری قمری و زاده استرآباد (روستای باغ گلبن) بوده. او در سنین نوجوانی همراه با پدرش محمد نصیر برای تحصیل علوم به اصفهان رفت و خیلی زود توانست در علوم عصر، ادبیات، انشا و خط تسلط پیدا کند و در سرایش شعر نیز دستی بر آتش داشت.

میرزا محمدمهدی خان استرآبادی در زمان شاه سلطان حسین صفوی مقام باغبان‌باشی سلطنتی را داشت. با قدرت گرفتن نادرشاه افشار و ورود او به اصفهان، میرزا محمدمهدی متنی برای خوش‌آمدگویی برای نادرشاه نوشت و به خدمتش فرستاد. پس از فتح خراسان نیز محمدمهدی خان نوشته دیگری برای او ارسال کرد.

استعداد میرزا محمدمهدی خان در علوم و ادبیات از یک سو و ارادت وی به نادرشاه افشار از سوی دیگر باعث شدند او به یکی از مقربان شاه تبدیل شود. به طوریکه پس از فتح خراسان و سپس اصفهان، میرزا محمدمهدی خان به مقام منشی‌الممالک منصوب شد. تبحر محمدمهدی خان در کتابت باعث شد او هم‌زمان به عنوان مورخ (وقایع‌نگار) ویژه نادرشاه نیز انتخاب شود.

محمدمهدی خان استرآبادی همراه نادرشاه در فتوحات بسیاری شرکت کرد، از جمله در فتح هرات، بغداد، گرجستان، هندوستان، ترکستان، داغستان، آذربایجان و کرمان. در سال ۱۱۵۹ هجری قمری او به عنوان سفیر ایران در عثمانی منصوب شد. اما یک سال بعد با شنیدن خبر قتل نادرشاه به ایران بازگشت و پس از آن گوشه‌نشینی و خلوت را برگزید.

میرزا محمدمهدی خان استرآبادی تا پایان عمر خود در تبریز ساکن و به کتابت مشغول شد. آثار معروفی همچون تاریخ جهانگشای نادری و دره نادره را در همان سال‌ها نوشت که همراه با ده‌ها اثر دیگرش، از جمله کتاب سنگلاخ (درمورد گرامر زبان ترکی جغتایی) در غالب کتابخانه‌ای نفیس از او برای فرزندانش به میراث باقی ماند.

محمدعلی خان تربیت (روزنامه‌نگار و دولت‌مرد ایرانی و موسس کتابخانه تربیت)، میرزا احمدخان معتضدالدوله وزیری (وزیر حکومت کرمانشاهان) و داریوش صفوت (موسیقی‌دان برجسته ایران) از نوادگان میرزا محمدمهدی خان استرآبادی بوده‌اند.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *