مدرسه عمادیه گرگان یکی از آثار تاریخی، با معماری به حق زیباست که در اواخر دوره تیموریان، یا براساس برخی اسناد به دست آمده، اوایل دوره صفوی ساخته شده. این بنا در محله دربِ نو ، یکی از محلات قدیمی شهر گرگان ساخته شده است.
تاریخچه مدرسه عمادیه گرگان
مدرسه عمادیه گرگان یکی از قدیمی‌ترین، یا بنابر برخی گفته‌ها، قدیمی ترین مدرسه کشور است که هم اکنون سر پاست و از آن استفاده می‌شود. این بنا براساس اطلاعات مندرج در وقف‌نامه به دست آمده از دوره حکومت شاه طهماسب صفوی، در اواخر دوره تیموریان ساخته شده، اما در سال ۹۵۲ هجری قمری و در اوایل دوره صفویان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. سنگ بنای این مدرسه توسط خیری به نام خواجه عمادالدین گذاشته شده، اما در ادوار مختلف تاریخ اشخاص دیگری به کار مرمت، بازسازی و حتی در برحه‌هایی به احیای این بنا پرداخته‌اند.
بنای مدرسه عمادیه
مدرسه عمادیه در نزدیکی مسجد گلشن واقع شده است. در گذشته این مسجد خود بخشی از بنای این مدرسه بوده است. ساختمان اصلی مدرسه دارای ۱۵۵۰ متر زیربنا است و شامل بخش‌های مختلفی می‌شود، این مدرسه یک بنای کامل بوده و علاوه بر وجود حجره‌هایی به منظور برگزاری کلاس‌های درس، دارای بخش‌هایی نظیر آب انبار، حمام، مسجد، تکیه، گورستان، و حتی چندین باب دکان نیز بوده است.
مدرسه عمادیه دارای یک حیاط بزرگ است که در وسط آن، مانند بسیاری دیگر از بناهای قدیمی ایرانی، حوضی بزرگ و مستطیل شکل قرار گرفته. دور تا دور بنایی که امروزه باقی مانده و در دسترس است حجره‌هایی قرار دارند که در گذشته محل علم آموزی بوده‌اند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا معماری فوق‌العاده زیبای آن است، معماری بنا کاملا متقارن، ساده و بسیار زیبا است. بنا در دو طبقه ساخته شده و در هر چهار طرف حیاط ایوانهای بزرگ قرار دارند. بر فراز طبقه دوم مدرسه نیز یک مناره کوچک چوبی ساخته شده که محلی برای ایستادن موذن و گفتن اذان بوده است.
فضای کنونی مدرسه عمادیه
این روزها که مدرسه عمادیه به عنوان حوزه علمیه کاربرد دارد از ساعت ۸ صبح تا ۱ بعدازظهر محلی است برای تجمع طلاب. اگر گذرتان به این مدرسه افتاد خواهید دید که همچون روزگاران گذشته طلاب در گوشه و کنار مدرسه و بر روی ایوانهای کوچک جلو حجره‌ها نشسته و به گفتگو مشغول هستند. در تک تک حجره‌ها نیز استادان و شاگردان به سبک روزگاران قدیم بر روی زمین نشسته و مشغول علم آموزی هستند.
سخن آخر
مدرسه عمادیه گرگان یکی از آثار تاریخی ارزشمند شهر گرگان است که از روزگارانی بسیار دور به جا مانده است. معماری زیبا و چشم نواز بنا می‌تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند.
نویسنده: سارا خانی
مطلب مفیدی بود. ممنون از شما
ممنون که با ما همراه هستید.