لوئیز فیروز با نام اصلی Louise Laylin بانوی آمریکایی بود که در سال 1336 پس از ازدواج با یک شاهزاده ایرانی (نرسی فیروز) به ایران مهاجرت کرد و باتوجه به تحصیلات آکادمیک خود (رشته دامپروری) و علاقه به اسب ها به مدت بیش از 40 سال به همراه همسر خود در زمینه پرورش و محافظت از اسب هایی با نژاد خاص فعالیت کرد.
خانم لوئیز فیروز زمانی که به ایران مهاجرت کرد ابتدا به مدت چند سال به همراه همسر خود در تهران ساکن بود. او بنا به علاقه ای که به اسب ها داشت، مرکزی مخصوص سوارکاری کودکان در تهران تاسیس کرد.
خانم لوئیز فیروز مدت زیادی به دنبال اسب هایی کوچک اندام بود که برای سوارکاری کودکان مناسب باشند. سرانجام در بهار ۱۳۴۴ خانم فیروز به صورت تصادفی در منطق ای در نزدیکی گنبدکاووس اسب کوچکی را در حال کشیدن یک گاری دید. با توجه به دانش و تجربه ای که در این زمینه داشت، خیلی زود متوجه نژاد منحصربه فرد این اسب شد و تلاش ها برای ثبت این اسب به عنوان یک نژاد منحصربه فرد آغاز شد.
لوئیز فیروز به همراه یک اسبچه خزری
پس از سال ها تلاش، خانم فیروز توانست این اسب را به نام اسبچه خزری یا اسب کاسپین ثبت و این نژاد منحصر به فرد از اسب ها را که قدمتی پنج هزار ساله داشتند بار دیگر به جهان معرفی کند.
مطالعات، تحقیقات و تلاش های خانم لوئیز فیروز باعث شد یکی از قدیمی ترین نژادهای اسب در جهان بار دیگر به دنیا معرفی شود. با تلاش های لوئیز فیروز برای پیدا کردن تعداد بیشتری از این گونه در بخش های مختلف کشور و پرورش آن ها، اسبچه خزری از خطر انقراض در ایران نجات یافت و حالا تعداد زیادی ای این نژاد اسب در بخش های مختلف کشور، بخصوص در شهرهای شمالی در حال زندگی هستند.
خانم لوئیز فیروز سرانجام، پس از سال ها مطالعه و تحقیق راجع به اسب ها، در خرداد 1387 در بیمارستانی در گنبدکاووس درگذشت و در مزرع اش در روستای قره تپه شیخ، در نزدیکی کلاله به خاک سپرده شد.
نویسنده: سارا خانی